Zamki i pałace

• Dąbrowa

 Znajdziemy tu późnorenesansowy pałac, zbudowany w latach 1615 - 1617 przez Joachima von Tschetachau - Mettich. Przebudowany w latach 1894 - 1897 w stylu neorenesansowym, w wyniku czego pałac zmienił wygląd. Palac jest budynkiem piętrowym, z dziedzińcem otoczonym krużgankami. Obok zamku park z ciekawymi okazami drzew. Obecnie własność Uniwersytetu Opolskiego.

• Niewodniki

Piękny stylowy pałac - gniazdo rodziny Wichelhaus, zbudowany w 1870r. Otoczony rozległym, starym parkiem. Zniszczony działaniami wojennymi II wojny światowej. Kilka lat temu odrestaurowany przez prywatnego właściciela z przeznaczeniem na hotel i restaurację.

• Narok

Tu znajdziemy dwór z 1752 r. wybudowany przez rodzinę von Bees. W latach1859 - 1869 przebudowany w stylu neogotyckim przez Fryderyka Wichelhausa. Odrestaurowany w latach trzydziestych poprzedniego stulecia. Obecnie własność prywatna (niestety zrujnowany).

• Prószków

Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z 1250 r. W 1560 Prószków uzyskał prawa miejskie. Do 1769r. w posiadaniu rodziny Prószkowskich. W 1644r. Prószków został zniszczony na skutek działań wojennych (wojna trzydziestoletnia). W 1763 r. Leopold Prószkowski zbudował pierwszą w tej części Europy fabrykę fajansu.

Na przełomie XIX i XX w. Prószków utracił prawa miejskie. Ponownie odzyskał je w styczniu 2002. Znajduje się tu zamek obronny murowany, którego budowę rozpoczął w 1562 r. baron Jerzy Prószkowski, wysoki urzędnik cesarki. W myśl renesansowego założenia budowla łączy cechy reprezentacyjnej budowli z elementami obronnej warowni. W 1644r . spalony przez wojska szwedzkie, odbudowany i przekształcony w 1677 przez mediolańskiego architekta Jana Seregano, przez co obiekt zatracił pewne cechy budowli pierwotnej. W1769r. po śmierci Leopolda Prószkowskiego, ostatniego z rodu przeszedł na własność rodziny Dietrichsteinów. Majątek należał do tej morawskiej rodziny do 1783, kiedy to odkupił go od nich króla pruski Fryderyka II. W latach 1845-1847 częściowo przekształcony w związku z adaptacją na Akademię Rolniczą, a po jej rozwiązaniu, dostosowywany do potrzeb szpitala. W chwili obecnej mieści się tu Dom Pomocy Społecznej.

Do dziś można obejrzeć, m.in. tarcze herbowe Prószkowskich (na zewnątrz budynku nad bramą wjazdową), dekoracje stiukowe z plafonami w dawnej sali rycerskiej i kaplicy, na dziedzińcu basen fontanny marmurowy prawdopodobnie z XVIII w. Na ścianach zewnętrznych (od strony parku) fragmenty scen batalistycznych i prawdopodobnie mitologicznych, wykonanych techniką sgraffitową.

UWAGA: Obiekt udostępniany zwiedzającym tylko za zgoda starosty opolskiego.

• Niemodlin

Pierwsze wzmianki o miejscowości  pochodzą z 1224,jako o osadzie targowej. Prawa miejskie Niemodlin otrzymał w 1283 od księcia opolskiego Bolka I .Zamek książęcy obronny zbudowany przez Bolka I Niemodlińskiego ok. 1313 r w miejscu drewnianej kasztelani grodzkiej. Jednocześnie Niemodlin stał sie stolicą odrębnego księstwa niemodlińskiego powiązanego z księstwami: strzeleckim i opolskim. W roku 1460 po śmierci Bolesława V niemodlińskiego stał sie na stałe częścią księstwa opolskiego. W XVI wieku dobra niemodlińskie przechodzą w ręce rodziny von Logau, w 1572 władali nimi von Pücklerowie, jako zastaw. Rodzina von Pückler odkupiła miasto i zamek od cesarza Rudolfa II i rozpoczęła modernizację zamku.

Zamek - wybudowany (1313 r. ) pierwotnie przez linię książąt piastowskich, oddany w zastaw rodzinie von Logau, a później odkupiony przez von Pucklerów, którzy  dobudowali skrzydło z brama wjazdową. Około 1610 powstało skrzydło z kaplicą, dzieło kolejnych właścicieli von Promnitzów. Von Promnitz nadał niemodlińskiemu zamkowi dzisiejszy kształt i wygląd. Zamek jest czteroskrzydłową budowlą z otwartymi krużgankami rozmieszczonymi wokół dziedzińca. Przed przejęciem Śląska przez Prusy obiekt został przebudowany w stylu barokowym. Ostatnimi właścicielami niemodlińskich dóbr był morawski ród Praschmów. Po II wojnie w zamku mieściło się liceum ogólnokształcące, a w 1990 zamek przeszedł w ręce prywatne.

• Karłowice

W Karłowicach zamek z XIV w. wybudowany przez rodzinę von Tschamerów , w 1440 przejęty przez von Beesów. W 1565r.został kupiony przez Piastów brzeskich i przez nich przebudowany. Kolejne modrnizacje miały miejsce w XVIII i XIX w. Utrzymany w stylu gotyckim z barokową kaplicą. Niegdyś znajdował sie tu również  portret ostatniego Piasta brzeskiego Jerzego Wilhelma. Zamek otoczony jest fosą i parkiem. Własnośc prywatna.

• Tułowice

Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1447r. i mówi o istnieniu w Tułowicach parafii św. Rocha. Nazwa Tułowice pochodzi od imienia Tilo, niestety nie zachowały się żadne dane na jego temat. Jednym z nielicznych śladów po dawnych panach jest zachowana przy murze kościoła parafialnego płyta nagrobna Heinricha von Dreske, zmarłego w 1598r.  Dobra tułowickie mają skomplikowaną historię rodową. W były własnością górnośląskiej rodziny von Bischofsheimów, którzy posiadali jeszcze kilka sąsiednich majątków. W XVI wieku wieś przeszła w ręce Mikolaja Dobischowskiego, potem przejął je Jan Pange z Sadów koło Niemodlina. W 1604 Polixena von Puckler kupiła Tułowice za 16.250 talarów. Dalej władali tu Praschmowie, by w 1835 oddać majątek Ernestowi von Frankenberg - Ludwigsdorf. Kolejny członek rodziny Ludwigsdorfów zlecił przebudowę pałacu. Majątek tułowicki w latach 30. XX wieku został odebrany von Frakenbergowi za to, że pozostawał w opozycji do reżimu hitlerowskiego. Ostatni dziedzic Konrad von Fankenberg zmarł bezpotomnie śmiercią samobójczą podczas ucieczki do Szwajcarii. Pałac przebudowany w 1879r. przez hrabiego Fryderyka Frankenberg - Ludwigsdorf według projektu wrocławskiego architekta Carla Ludeckego.Pochodzący z 1871 r projekt reprezentacyjnego wystroju klatki schodowej odtwarzał zwycięstwo Niemiec w wojnie francusko - pruskiej. Pałac charakteryzuje się bogatym wystrojem architektonicznym, zbudowany jest na planie litery U z wieżą bramna na środku głównego skrzydła. Pałac otoczony jest zabytkowym parkiem (wpisanym do Rejestru Zabytków Dóbr Kultury), a w nim rzadko spotykane okazy drzew m. in. cypryśnik błotny liczący 160 lat.  W pobliżu dawny młyn wodny, czworak, stajnia, bażanciarnia, cmentarz dla psów.

Obecnie na terenie pałacu znajduje się internat Technikum Leśnego.

• Turawa

Pałac, korpus główny zbudowano staraniem Marcina von Lowencron w latach 1728-1730. W 1751r. dobudowano kaplicę, kilka lat później skrzydło. Pod koniec XIX w. staraniem rodziny von Garnier pałac przebudowano i połączono oba budynki, nowym skrzydłem. Pałac utrzymany w stylu barokowym z dekoracjami neorokokowymi i sztukateriami. Zachowały się kominki neorokokowe, piec i szafa barokowa z XVIII w.

Obecnie znajduje się tu Dom Dziecka

• Zimnice Małe

Zamek rycerski prawdopodobnie z początków XVI w., wzniesiony przez rodzinę Prószkowskich. Około XIX w. przebudowany na spichlerz.